BOORNBERGUM – Boornbergum wacht voor 2050 mogelijk een flinke metamorfose: de gemeente Smallingerland ziet ruimte voor maximaal 600 nieuwe huizen in het dorp.
Anne Roel van der Meer
Komen die er daadwerkelijk, dan betekent dit bijna een verdubbeling van het huidige aantal (752). Het aantal inwoners, nu 1752, gaat dan richting de 3000. Uitbreiding vindt vooral ten oosten en zuiden van Boornbergum plaats.
Dit blijkt uit het zogeheten ruimtelijk ontwikkelperspectief. Dat is gemaakt om in kaart te brengen hoe de schaarse ruimte in Smallingerland het beste kan worden ingevuld. De vraag naar ruimte is groter dan de beschikbaarheid ervan. Dus moeten er keuzes worden gemaakt.
Er moet plek zijn voor meer woningen, bedrijven, duurzame energie, natuur en water. Boornbergum wordt gezien als centrumkern en hét groeidorp bij uitstek in Smallingerland. Ook Oudega kan uitbreiding verwachten, zij het wat bescheidener.
‘Dit doet iets met het DNA van een dorp’
,,We reageren nu met regelmaat op losse initiatieven, maar we willen voorkomen dat we ad-hocbeslissingen nemen”, zegt wethouder Robin Hartogh Heys. ,,We moeten de regie in handen nemen. We hebben daarom onszelf de vraag gesteld waar we welke ontwikkelingen gewenst vinden. We hebben nu een richting.”
Een blauwdruk is het ontwikkelperspectief niet. Oftewel: niks ligt nog vast. Een blanco canvas is het evenmin. Vertaald voor Boornbergum: misschien worden het uiteindelijk geen 600 nieuwe woningen, maar veel worden het in elk geval wel als het aan de gemeente ligt.
,,Daarom gaan we ook gesprekken aan met het dorp. We willen weten welke gevoelens en bedenkingen er leven. Er komt een aparte projectgroep voor Boornbergum. Want hoe je het ook wendt of keert: dit doet iets met het DNA van een dorp. We hebben een vooroverleg gehad met Dorpsbelangen, zodat dit niet aanvoelt als een overval.”
‘Intense gesprekken met Boornbergum’
Smallingerland wil de eigen inwoners ,,een eerlijk verhaal” vertellen, zegt programmamanager Peter Nicolai. Het uitgangspunt is dat Boornbergum een zelfstandig dorp blijft en niet vastgroeit aan Drachten of De Wilgen. Een groene bufferzone moet dat garanderen.
Hartogh Heys voorziet ,,boeiende, maar ook complexe en intense” gesprekken die ,,soms met weerstand” gepaard zullen gaan in Boornbergum.
Ook op korte afstand van het dorp, op de plek waar in Drachten nu nog het Fries Congrescentrum staat, wil Smallingerland op termijn huizen bouwen. Het complex is nu een crisisnoodopvanglocatie.
De gemeente wil het Congrescentrum kopen en heeft de Wet voorkeursrecht gevestigd op het complex, om zo te voorkomen dat een andere belangstellende ermee vandoor gaat. Onderhandelingen met de huidige eigenaren hebben nog niet tot een deal geleid.
Als Lelylijn komt, dan mogelijk 15.000 nieuwe huizen in Smallingerland
Een enorme groei betekent ook consequenties voor onder meer de bereikbaarheid (moet er een ontsluitingsweg bij?), het onderwijs, de beschikbaarheid van huisartsen en sportfaciliteiten. De strijd om de ruimte gaat, zoals Hartogh Heys’ collega Pieter van der Zwan het zegt, niet alleen over stenen, maar ook over mensen en hoe ze zich bewegen en ontwikkelen.
In relatief opzicht is de beoogde groei van Boornbergum het grootst in Smallingerland. In absolute aantallen neemt het aantal nieuwe huizen in Drachten het meest toe. Als de Lelylijn komt, kan het aantal nieuwe woningen in Smallingerland na 2030 oplopen tot 15.000. In dat geval komt er ten zuiden van de A7 een totaal nieuwe woonwijk.
Ook voor duurzame energie is ruimte nodig en ook daarvoor is, behalve bedrijventerrein Azeven-Noord bij Dachten (zon- en windenergie), ook Boornbergum weer in beeld. De gemeente ziet veel potentiële ruimte voor zonnepanelen rond het dorp. Zowel zonneparken als nieuwe huizen moeten gepaard gaan met ‘landschapsontwikkeling’.
‘We willen graag draagvlak’
De gemeenteraad buigt zich vermoedelijk in januari over het ruimtelijk ontwikkelperspectief. Hartogh Heys: ,,We willen graag draagvlak. Is dit perspectief goed genoeg om als startpunt te kunnen gebruiken voor toekomstige ontwikkelingen? De raad moet aangeven of onze denk-richting goed is. Dat zou houvast geven.”
Dorpsbelangen Boornbergum-Kortehemmen vindt het te kort dag om al te reageren en wil zich eerst beraden.
<LC.11.12.2024>
