De helft van alle hulporganisaties telde het afgelopen halfjaar meer mensen die bij hen aanklopten. Dat onderzocht het Armoedefonds. Herkenbaar, vinden ze bij de voedselbank en de sociale supermarkt in Leeuwarden. „Het is heel druk.”
Sociale supermarkt Moes op het Noordvliet bestaat deze week een jaar. In die tijd hadden ze het veel drukker dan verwacht. Initiatiefnemer Koos Pot verwachtte in het eerste jaar duizend klantenpassen uit te delen. Maar de teller staat al op 1400. „Dat is mooi, maar tegelijkertijd is het ook verdrietig en schrijnend dat het nodig is.”
Naast de 1400 mensen met een klantenkaart zijn er volgens Pot nog een paar honderd mensen die af en toe komen aanwaaien. „We hebben heel veel studenten, die hebben ook heel weinig geld.” Op een gegeven moment werd het zo druk, dat ze met moeite genoeg vrijwilligers had voor het uitdelen van de pasjes
‘Dan moet de winter nog beginnen’
Pot verwacht dat de stijging sterk doorzet. „Ik denk dat we volgend jaar rond deze tijd wel 2500 mensen hebben. En misschien wel 3000.” Elke dag krijgt de sociale supermarkt nog nieuwe aanmeldingen. „En dan moet de winter nog beginnen.”
Aan het eind van de maand betalen mensen met muntjes van 10 en 5 eurocent. „En dat vind ik helemaal niet erg, maar daardoor merk je wel echt dat mensen het aan het eind van de maand pittig hebben.” Zo komen er mensen bij Moes die aan het eind van de maand nog tien dagen over hebben. „Dan komen ze hier en hebben ze nog 1 euro.” Genoeg voor een brood bij de sociale supermarkt. „Daar moeten ze dan tien dagen mee doen. Het is haast niet meer te doen. Ondanks de toeslagen die er zijn.”
Taboe
In Leeuwarden zijn armoede en schulden een groter probleem dan gemiddeld in Friesland en landelijk. In 2021 leefde 17 procent van de huishoudens in Leeuwarden van een inkomen tot 120 procent van het sociaal minimum. In Friesland moet 13 procent van de huishoudens rondkomen van dat inkomen.
In de gemeente Leeuwarden leeft 10 procent van de kinderen in een gezin met een uitkering. Provinciaal ligt dat op 6 procent van de kinderen. In de wijk Heechterp-Schieringen groeide in 2021 meer dan de helft van de kinderen op in armoede.
Het terugdringen van armoede is dan ook een belangrijk speerpunt van het college van burgemeester en wethouders. De Rekenkamer onderzocht recent hoe effectief het armoedebeleid van de gemeente is. Daaruit kwam naar voren dat veel mensen die het nodig hebben, niet weten waar ze terechtkunnen voor hulp en welke regelingen voor hun gelden.
„Voor mensen die weinig geld hebben, maar die ook andere zorgen hebben waar alle energie naartoe gaat, is het aanvragen van toeslagen een heel ingewikkeld systeem. Dat zou veel eenvoudiger kunnen en moeten”, vindt Pot. Daarbij vinden mensen het spannend om hulp te vragen. „Niet iedereen staat vooraan om te vertellen dat ze het financieel zwaar hebben. Daar rust een taboe op.”
‘Hoe bereik je die mensen?’
Ook bij de Leeuwarder voedselbank kloppen steeds meer mensen aan voor hulp. Eind augustus werden 350 huishoudens door de voedselbank van eten voorzien. Dat komt neer op 829 mensen. Een stijging van 22 procent vergeleken met januari. Volgens bestuurslid Jurjen Ley zijn er nu ongeveer duizend mensen die bij de voedselbank komen. Een stijging, maar in coronatijden was het drukker, relativeert hij.
Tegelijkertijd weet Ley dat er volgens de cijfers in Leeuwarden veel meer mensen rondlopen die recht hebben op hulp van de voedselbank. „Maar hoe bereik je die mensen? Er zit heel veel schaamte.” Zo zijn veel bezoekers blij dat de voedselbank niet in hun eigen wijk zit. „Wij hebben veel mensen uit de bekende wijk Heechterp-Schieringen. Niemand ziet dat zij hier komen. Die valse schaamte speelt weer een rol.”
‘Maar een keer met de billen bloot’
Bij de voedselbank willen ze veel dingen veranderen het aankomende jaar. „Als je nu bij ons komt, krijg je een doos met eten. Heel betuttelend eigenlijk. We willen toe naar een soort supermarkt. Dat mensen zelf kunnen winkelen.”
Daarnaast wil Ley samen met de gemeente en andere hulporganisaties een gezamenlijk loket hebben. „Dan hoef je maar een keer met de billen bloot. Om bij ons boodschappen te krijgen, moet je tijdens een intake je hele financiële situatie overleggen. Dat wil men niet. Door maar een intake te doen voor alle hulporganisaties, willen we de drempel verkleinen.”
<LC.14.10.2024>
